Pomaklar 5 ülkede Toplamda 6 Milyonu aşan nüfusları ile Bir etnik grupmudur bir halkmıdır.? Tarih boyunca Göç yolları ile Balkan Yarımadasına çeşitli yönlerden kolayca girilebilmesi, etnik yapının karışık olmasında önemli bir etken olmuştur. Kuzeybatıdaki ovalar Orta Avrupa'dan, kuzeydoğudaki Boğdan koridoru Ukrayna bozkırlarından ve İstanbul Boğazı da Anadolu' dan Balkanlar'a girişi sağlar. Ayrıca Akdeniz ve Adriya Denizine bakan Yunanistan ve Dalmaçya kıyıları da Balkanlar'a girmeyi kolaylaştırır. Yüzyıllar boyunca bu yollardan Balkanlar'a giren insanlar, Güney ve Orta Avrupa'nın yanı sıra Asya ye Yakındoğu'nun etnik ve kültürel etkilerini de bölgeye taşımışlardır.
Etnik gruplaşmalarda ırktan çok din ve dil farklılıkları belirleyici olmuştur. İS 3. yüzyıldan başlayarak Balkanlar'a göç eden ve bugün Slav dilleri konuşan halkların kuzey kökenli olduğu sanılmaktadır. Ama bugün Pomak ve Boşnaklar gibi yörede yaşayan Güney Slavlarının çoğu Müslüman ve dindardır. .
Egemen kültürün aksine Farklı bir tarihî kolektif şuurdan kaynaklanan kimliğin oluşturduğu bir tür sosyal guruptur. Etnik guruplar kendi kültür, âdet, norm, inanç ve geleneklerine sahiptirler. Ancak, ırk farklılıkları bu tür gurupların belirleyici bir özelliği olmakla beraber, gurup üyelikleri evlenme veya sosyal olarak kabul edilmiş diğer yollarla değişebildiğinden, "etnik gurup" kavramı "ırk gurubu" kavramıyla tam olarak eş anlama gelmemektedir.
Pomaklar bir etnik grup değil bir Halktır , Devletlerini , Topraklarını , vatanlarını kaybetmiş devletsiz bir ulustur. Etniklik kavram olarak "ırk gurubu"ndan farklı bir anlam ifade eder. Etniklik belli bir ırk özelliğine dayanabileceği gibi kültürel veya coğrafî faktörlerden de oluşabilir. Ancak ırk özellikleri ağırlık kazandıkça, etnik gurup yerine, ırk gurubu Ulus terimini kullanmak daha doğrudur. Bu durumda Pomak ırk gurubu kavramının eş anlamlısı etnik azınlık gurubu olmaktadır. Bazı kereler ırk özellikleri belirleyici veya güçlü bir faktör değildir. Meselâ, Amerikan zencileri beyaz Anglo-Saxon ırkından olmamalarına rağmen toplumda, bu kültürden ayrı kendilerine has farklı bir sosyal hayatları yoktur. Bu bakımdan, sosyoloji açısından kullanılabilir genel bir ölçü ancak, gurubun kültürel faktörlerle yansıttığı görünümü, başka bir deyişle kültürel uygulamalarıdır. Bir ırk, toplum hayatında birdenbire var olmaz. Yüzlerce, hatta binlerce yıllık orijinal geçmişin meydana getirdiği bir bünyenin (ve kültürün) mevcut olması gereklidir.
Genler, Mesafe, Temas, İletişim, Etnisite Etnik Grubun Kökeni
Genetik araştırmalar iki şey gösterebilir: Çeşitlilik ve diğerleriyle ilişkileri. Bir insanda kızıl saçlı veya çilli olmaya yol açan bir gen veya gen grubu tespit etmemiz ancak o kişinin atalarının bir zamanlar kuzeyde yaşadığını gösterecektir. Yoksa şu anda da kuzeyde yaşayan etnik gruplardan birine ait olduğunu veya hâlâ bir zamanlar kuzeyde yaşamış atalarının etnik grubundan olduğunu göstermeyecektir. Muhtemelen o etnik grup artık yoktur da. Dolayısıyla etnik gruplar biz insanlara ait kültürel bir kavramdır. İnsanları gruplandırmak için kullandığımız bir kategori türüdür. Etnik köken ve etnik tanımların ne olduklarını, nasıl tanımlanmaları gerektiğini insanlar belirler. Bunun için farkın, farklının ortaya çıkması gerekir. Farklının ortaya çıkması için de mesafe kat edilmesi gerekir. Ya o grup daha uzaklara gidecek veya gidebilmeye başlayacaktır ya da yabancı bir grup onun bulunduğu yere gelecektir. Ve orijinal grubumuz, yani yerlilerimiz kendilerinden farklı olanla karşılaşacaktır ve bu farklılık da muhtemelen öncelikle dilden kaynaklanacaktır. Karşısındakiyle konuşamayacaktır. İnsanlar için en bela farklılık budur. Çünkü diğerinin ne söylediğini anlayamazsan, dost veya düşman olduğunu da anlayamazsın ve böyle bir durumda yapılacak en mantıklı hareket bu kişiyi dışlamak, grup dışında düşünmek, onu öteki olarak görmektir.
Balkanlarda Nationegeographic Tarafından Genom projesi kapsamında ben Pomakim diyen 5 bin Pomak üzerinde yapılan gen araştırmasında , hablo grup yapısı ,ile DNA , DND Malaküler gen haritaları . Pomakların yüzde seksen dört oranında en az değişerek günümüze kadar antik güney slav özelliklerini korudukları proje kapsamında bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Pomaklar Balkanların en eski Antik Güney slav genleri ve haş grubu olan Bir Halktır.
Derleyen : Neşet DOĞAN
Kaynaklar ; Internet sitelerinden alıntılar ile derlenmistir